Koszt nieudanej rekrutacji — cena zatrudnienia nieodpowiedniego kandydata

Nie każdy proces rekrutacyjny jest udany. Najczęstsze i najbardziej kosztowne błędy rekrutacyjne omówiłem w artykule: Kosztowne błędy rekrutacyjne.

Dla przypomnienia poniżej sześć najczęstszych i najbardziej kosztownych błędów rekrutacyjnych:

• Błędnie przygotowany opis stanowiska pracy
• Ogłoszenie rekrutacyjne niezgodne z opisem stanowiska pracy
• Stawianie nieprawidłowych pytań na rozmowie rekrutacyjnej
• Nieumiejętna “sprzedaż” oferty pracy
• Zbyt długi proces rekrutacyjny
• Brak bieżącego kontaktu z kandydatem

Błędy rekrutacyjne pojawiają się na różnych etapach procesu rekrutacyjnego i mogą mieć różne konsekwencje. Trzy pierwsze z wyżej wskazanych błędów rekrutacyjnych niosą szczególne ryzyko, ponieważ prowadzą najkrótszą drogą do zatrudnienia nieodpowiedniego kandydata. Nieodpowiedniego, tzn nieodpowiadającego potrzebom stanowiska pracy. Taka “nietrafiona” rekrutacja może być dla pracodawcy kosztowna.

Błędy rekrutacyjne, w wyniku których zatrudniony został pracownik niespełniający wymagań stanowiska pracy, mogą generować następujące koszty:

Koszt pierwszego i kolejnego procesu rekrutacji

Z przeprowadzeniem procesu rekrutacyjnego wiąże się konieczność inwestycji pracy i pieniędzy. Potrzebny jest czas na przygotowanie i przeprowadzenie procesu rekrutacyjnego, potrzebny jest budżet na pozyskiwanie kandydatów za pomocą ogłoszeń rekrutacyjnych, działań typu direct search, bądź też na skorzystanie z usług firmy rekrutacyjnej.

Jeśli powyższa inwestycja doprowadzi do zatrudnienia nieodpowiedniej osoby, to w części lub w całości okaże się inwestycją chybioną. Chybione inwestycje przynoszą straty i nie inaczej jest w przypadku procesów rekrutacyjnych. Rozmiar ewentualnych strat nietrafionej rekrutacji uzależniony jest przede wszystkim do tego, czy:

1. pomimo zatrudnienia nieodpowiedniego kandydata, pracodawca może skorzystać z jego potencjału, czy też takiej możliwości nie ma i pracownik zostanie zwolniony
2. proces rekrutacyjny dostarczył pulę kandydatów, z których jest szansa zatrudnienia innego kandydata spełniającego wymagania pracodawcy
3. usługa firmy rekrutacyjnej — jeśli skorzystał z niej pracodawca — objęta jest gwarancją

Bez względu na powyższe okoliczności, w przypadku konieczność ponownego przeprowadzenia procesu rekrutacyjnego, koszt tego procesu pracodawca ponosi co najmniej dwukrotnie. Pierwszy koszt poniesiony będzie przy pierwszej, błędnej rekrutacji, w wyniku której zatrudniona została nieodpowiednia osoba. Drugi koszt pracodawca poniesie przy ponownej rekrutacji, która ma naprawić błąd rekrutacji pierwszej.

Koszt pierwszego i drugiego wdrożenia pracownika (przeszkolenie, przekazanie obowiązków)

Zatrudnienie pracownika wiąże się z procesem jego wdrożenia. W zależności od stanowiska pracy proces wdrożenia może przybierać różne formy. Może być to kilkudziesięciominutowe przyuczenie albo kilkumiesięczne wprowadzenie w skomplikowany projekt.

Wdrożenie to czas, który pracodawca, a konkretnie poszczególni pracownicy pracodawcy, muszą poświęcić dla nowego pracownika. Jest to czas niezbędny nie tylko do przekazania informacji niezbędnych do rozpoczęcia pracy, ale także może to być czas niezbędny do wsparcia nowego pracownika. Czym więcej czasu potrzeba na wdrożenie nowego pracownika, tym większą jest to inwestycją pracodawcy.

Jeśli w wyniku błędów rekrutacyjnych pracodawca zatrudni i wdroży nieodpowiedniego pracownika, a następnie dokona jego zwolnienia, to będzie zmuszony nie tylko do ponownej rekrutacji, ale także ponownego wdrożenia nowego pracownika. Proces wdrożenia pracodawca przeprowadzi zatem dwukrotnie, a zatem dwukrotnie poniesie jego koszt.

Koszt zwolnienia pracownika.

Zwolnienie pracownika zatrudnionego w wyniku nieudanej rekrutacji może być również kosztem. Rozstanie z pracownikiem może — choć nie musi — obniżać morale zespołu oraz podrywać zaufanie do decyzji podejmowanych przez pracodawcę. Trudno jest oszacować finansowy koszt wahań nastrojów w zespole, niemniej jednak tego typu wahania są niewątpliwie niepożądane.

Koszt opóźnień lub braku realizacji zadań

W zależności od rodzaju stanowiska pracy błędna rekrutacja może doprowadzić do opóźnień w realizacji zadań pracodawcy. Brakujące ręce do pracy, czy to przy maszynie tnącej w tartaku, czy w drapaczu chmur globalnej korporacji, mogą powodować opóźnienia, których skala i konsekwencje będą różne dla różnych stanowisk pracy.

Nietrudno wyobrazić sobie sytuację, w której terminowa realizacja usługi obarczona jest ryzykiem nieuzyskania zapłaty, bądź też karami finansowymi. Niedobór kadry może doprowadzić do opóźnień w realizacji tej usługi i konkretnych konsekwencji finansowych.

Inna sytuacja, niestety często spotykana i w związku z tym nie wymagająca szerszego omówienia, to brak realizacji planów sprzedażowych.

Koszt utraty know-how lub klientów

W sporadycznych wypadkach może dojść również do sytuacji, w której pracownik, który został zwolniony, wykorzystuje zdobyte od pracodawcy dane poufne. Niestety nierzadko zdarzają się sytuacje wykorzystania bazy klientów, a nawet odejścia z firmy nie tylko z informacjami, ale także z innymi pracownikami, np. w celu rozpoczęcia działalności konkurencyjnej.

Na koniec

Powyższa lista z pewnością nie wyczerpuje wszystkich możliwych kosztów, jakie mogą pojawić się w wyniku błędów rekrutacyjnych. Są to jednak koszty w mojej ocenie najistotniejsze. Warto podkreślić, że część z przedstawionych konsekwencji może pojawić się również wówczas, gdy rekrutacja przeprowadzona została wzorowo i dochodzi do rozstania pracodawcy z doskonałym pracownikiem o wieloletnim stażu. Z pewnością jednak w przypadku nieudanych procesów rekrutacyjnych ryzyka są znacznie większe.

Jak unikać tych ryzyk? Przeczytaj wspomniany wyżej artykuł Kosztowne błędy rekrutacyjne.

Jakie narzędzia pomagają w skutecznej rekrutacji? Poznaj Element, wygodny i nowoczesny system rekrutacyjny, który zaoszczędzi czas niezbędny do prawidłowego zaplanowania i przeprowadzenia procesu rekrutacji.

Liczby robią wrażenie:

• Departament Pracy Stanów Zjednoczonych szacuje, że zatrudnienie nieodpowiedniego kandydata może kosztować nawet 30% szacowanego wynagrodzenia pracownika w pierwszym roku pracy (źródło)
• Dyrektor generalny Undercover Recruiter, Jörgen Sundberg, szacuje, że złe zatrudnienie może kosztować 240 000 dolarów (źródło)
• Według CareerBuilder 74% pracodawców straciło średnio 14 900 USD na złym zatrudnieniu (źródło).